پاسخ به تاریخ

برنامه دراز مدت روسها برای تصرف ایران شوروی فعالانه از قیام جدایی خواهانه قاضی محمد در کردستان و پیشه‌وری در آذربایجان پشتیبانی کردند و بر خلاف تعهد مندرج در قرارداد سه جانبه و اعلامیه کنفرانس تهران، پس از موعد مقرر

 رضا شاه در شهریور ۱۳۲۰ دستور ختم مخاصمات را صادر کرد. متفقین به دولت ایران اطلاع دادند که قوای مسلح آنها در ۲۶ شهریور ۱۳۲۰ تهران را اشغال خواهند کرد. به محض دریافت این خبر پدرم به من گفت “آیا تو فکر می‌کنی که من حاضرم از یک سرگرد انگلیسی دستور بگیرم؟” در روز ۲۵ شهریور ۱۳۲۰ پدرم استعفا داد.

برخلاف آنچه بعضی از صاحبنظران نوشته‌اند پدرم نسبت به هیتلر حسن نظری نداشت و نظرات سیاسی و نظامی‌ وی را خطرناک می‌دانست، به همین سبب علی‌رغم حضور تعداد قابل ملاحظه‌ای از متخصصین فنی آلمانی در ایران، بلافاصله پس از شروع جنگ دوم جهانی بی طرفی کامل ایران را اعلام کرد.

نوجوانان پانزده  و شانزده  ساله ای که اخیرا مجسمه های پدرم را در شهرهای ایران برافکندند، مسلما  نمیدانستند وی چه مشقاتی  تحمل کرد تا ایران را نجات دهد، شهرهای جدید بسازد، مدارس نو بنیان نهد، نخستین دانشگاه و بیمارستان های متعدد ایجاد کند. آنها نمیدانستند وی چه کوششها برای احداث بنادر و راه ها، ایجاد نخستین مراکز تولید برق، تأسیس بانک ملی ناشر اسکناس انجام داده است. 

رضا شاه در شیوه کشورداری شباهتی به پادشاهان خاور زمین نداشت و  همه کارها را با روحیه نظامی‌ انجام می‌داد. از تجمل بیزار بود تا آنجا که در یک اتاق ساده بر تشکی می‌خوابید که روی زمین می‌انداختند. او ساعت پنج صبح کار خود را آغاز می‌کرد  فقط روزی دوبار، آنهم بسادگی، غذا می‌خورد و تمام روز را به فعالیت مشغول بود.

از سال ۱۸۵۷ ،  که قرارداد پاریس منعقد شد، تا سال ۱۹۲۱ هیچ یک از دولت های ایران نتوانست تصمیمی‌بگیرد، سربازی جابجا کند، قانونی بگذراند، مگر آنکه توافق یکی از سفارتین روس و یا انگلیس را جلب کرده باشد و یا توافق هردوی آنها را

درباره نادر حکایات و داستانهای بسیار آورده اند. از جمله می‌گویند در جنگ کرنال پیرمردی را با ریش سفید در میان سربازان خود دید که چون شیر می‌جنگد. نادر وی را فراخواند و پرسید، سیزده سال پیش که دشمنان اصفهان را گرفتند، کجا بودی؟شیرمرد پاسخ داد من در اصفهان بودم اما تو نبودی.

بنیان گذار شاهنشاهی ایران کوروش است که به حق وی را بزرگ لقب داده اند. کوروش شاهنشاهی ایران را بر چند گونگی ادیان و رعایت عدالت بنیان نهاد. کوروش کشورگشائی بزرگ بود.  ولی وی را می‌توان در حقیقت بنیان گذار فکر امروزی صیانت حقوق بشر نیز خواند چرا که نخستین کس در جهان عهد عتیق بود که منشوری آزادمنشانه در این زمینه تدوین و اعلام کرد. اسرای جنگی را آزاد ساخت و به سرزمین های خود بازگرداند و  به حقوق و عادات و سنت ها و ادیان اقوام و مللی که شاهنشاهی ایران را تشکیل می‌دادند احترام نهاد.

 کوروش  نه تنها دشمنان خود را عفو می‌کرد، بلکه مسئولیت های مهم به آنان تفویض می‌نمود. پس عجب نیست اگر اورا آزاد کننده ملل نام نهاده اند. سیاست کوروش بزرگ، با خصلت ها و منش ایرانیان کاملا هماهنگ بود و از آن الهام می‌گرفت. همه پادشاهان بزرگ ایران از سیاست آزاد منشانه و صلح‌جویانه پیروی کرده اند و ایران همواره یک کشور “پناهگاه” محسوب می‌شده است. کوروش بزرگ، داریوش و خشایارشاه، شاهنشاهان قهرمان تاریخ ما هستند و در افسانه ها، ادبیات و هنر کشور ما مقامی‌ بس والا دارند.

آرزوی من این بود که آینده ملت ایران افتخار آمیز سعادتمند و پر رونق باشد. آینده‌ای فراخور تاریخ چند هزارساله کشورم که همواره یکی از سازندگان اصلی تمدن جهانی بوده است. آرزو داشتم که در آستانه هزاره سوم، ایران کاملاً نوسازی شده، اقتصادش پررونق، جامعه اش متحول و پیشرو باشد، مردمش از یک سطح آموزش مترقی برخوردار باشند و نظام سیاسی‌اش، حکومت بر قوام مردم یعنی بر یک دموکراسی واقعی استوار باشد. آرزو داشتم که نسل‌های آینده ملتم، با سربلندی و غرور، مقام والایی را که شایسته آنان است در خانواده بزرگ انسانی به دست آورند و نقش و مسئولیت خود را در جهان ایفا کنند.

امیدوار بودم سیاهی‌های قرون وسطائی را که پنجاه سال پیش ایران از آنها نجات یافته بود برای همیشه از میهنم دور کنم و حکومت روشنایی و روشن‌بینی را که چکیده تمدن و فرهنگ ایرانی است برای همیشه پابرجا سازم.  در تمام مدت پادشاهی‌ام  من فقط به خاطر این آرمان بزرگ زیستم و کوشیدم، آرمانی که در شرف تحقق یافتن بود. 

SUBSCRIBEپادشاه فقید در آخرین کتاب خود با نام «پاسخ به تاریخ» تلاش کرد تا به پرسش نسل‌های بعد از خود درباره کارنامه و دوران پربار پادشاهی اش پاسخ دهد. این کتاب در اصل به زبان فرانسوی منتشر شده و پس